Stemming privatisering bouwtoezicht op 14 mei

Huidige bouwtoezicht
De gemeente verleent nu al de omgevingsvergunning (bouwvergunning) als aannemelijk is dat het papieren bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Opmerkelijk detail: de gemeente kan ook de omgevingsvergunning verlenen als niet alle berekeningen zijn overgelegd.

Uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis blijkt dat nieuwbouwwoningen nu gemiddeld 21 gebreken hebben bij oplevering. Gebreken die de gemeente niet constateert, omdat zij niet verplicht is na te gaan of het gerealiseerde bouwwerk daadwerkelijk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet. In de aanloop naar de privatisering is jarenlang roofbouw gepleegd of het gemeentelijke ambtenarenapparaat.

Privatisering
Het doel van het wetsvoorstel Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is de bouwkwaliteit te verhogen. Tijdens de bouw houdt een private kwaliteitsborger toezicht. Hij verklaart of het gerealiseerde bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet. Zonder zijn positieve verklaring mag de gemeente de ingebruikname weigeren. Er is dus een verplichte, private eindcontrole. De gemeente toetst niet het papieren bouwplan bij vergunningverlening. Wel kan de gemeente na signalen van de kwaliteitsborger handhaven.

Het debat op 23 april
De Eerste Kamer heeft op 23 april jl. gedebatteerd over deze privatisering. De politieke partijen zijn sterk verdeeld. Alle politieke partijen zijn voor verandering van het gemeentelijke bouwtoezicht. Ook als het wetsvoorstel wordt verworpen.

De tegenstanders zijn vooral vanuit hun onderbuikgevoel van mening dat bouwtoezicht een overheidstaak moet blijven. Er moeten volgens hen meer ambtenaren bouw- en woningtoezicht komen in plaats van private kwaliteitsborgers.

Minister Ollongren wil het wetsvoorstel niet aanpassen en ook geen nieuw wetsvoorstel indienen. Als het wetsvoorstel wordt verworpen, vindt zij het de taak van de gemeenten om zelf het bouwtoezicht te verbeteren.

De uitkomst van de stemming is onzeker.

Visie Peter de Haan
Het gaat erom dat het gerealiseerde bouwwerk voldoet en niet het papieren bouwplan. Een verplichte eindcontrole is daarom wenselijk. Deze eindcontrole kan worden uitgevoerd door een private kwaliteitsborger, of een ambtenaar van bouw- en woningtoezicht.

Als gekozen wordt voor dit laatste model, moeten er wel veel meer ambtenaren bouw- en woningtoezicht komen. De tegenstanders van privatisering hebben geen plannen hoe die extra ambtenaren worden gefinancierd.

De bouwkwaliteit moet omhoog. Niets doen is geen optie. Het is schrijnend dat het wetsvoorstel vermoedelijk wordt weggestemd, terwijl er geen uitgewerkt alternatief is.